Podróż koleją to nie tylko przemieszczanie się z punktu A do punktu B, lecz prawdziwa przygoda wśród zapierających dech w piersiach krajobrazów, opowieść o ludzkiej inżynierii oraz pasji łączenia odległych zakątków kontynentu. Europę przecina sieć tracków o różnorodnej historii, technologii i standardach, a wiele z nich można uznać za prawdziwe dzieła sztuki tunelowania, wiaduktów i malowniczych mostów. Poniższy przewodnik zabierze Czytelnika w podróż po najpiękniejszych trasach kolejowych, odkrywając ich tajemnice, wyzwania konstrukcyjne i niezapomniane widoki.
Alpejskie podróże koleją
Region Alp od lat przyciąga miłośników gór i kolei. Trasy wiją się tu przez wysokie przełęcze, skalne zbocza i nad turkusowymi jeziorami, tworząc malownicze pocztówki dla pasażerów.
Bernina Express
Trasa z Chur w Szwajcarii do Tirano we Włoszech oferuje przejazd przez ponad 55 tuneli i 196 mostów. W trakcie pięciogodzinnej podróży można podziwiać:
- Alpejskie szczyty sięgające 2300 m n.p.m.
- Jeziorko Lago Bianco o krystalicznie czystej wodzie
- Uniwersalne widoki z panoramicznych wagonów
Bernina Express to nie tylko rekordowe nachylenie torów (max. 7%), lecz także świadectwo precyzyjnej techniki kolei zębatej, dzięki której lokomotywy pokonują strome podejścia.
Glacier Express
Nazywany „najwolniejszym ekspressem świata”, Glacier Express łączy Zermatt z St. Moritz, przemierzając 291 mostów i 91 tuneli. Linia ta jest symbolem zarówno komfortu, jak i głębokiego szacunku dla natury. Przez znaczne odcinki trasa wiedzie wzdłuż rwących potoków, przez strzeliste kaniony i doliny Oberlandu Berneńskiego, a dla pasażerów dostępne są specjalne wagoniki z panoramicznymi oknami, gwarantujące niezapomniane widoki.
Skandynawska magia torów
Północ Europy to kraina fiordów, jezior i dzikich przestrzeni. Koleje w Norwegii i Szwecji przekraczają zapierające dech w piersiach mosty i rozciągają się na setki kilometrów w regionach o surowym klimacie.
Flåmsbana
Jeden z najbardziej stromych odcinków normalnotorowej kolei na świecie, 20-kilometrowy odcinek łączy Myrdal z Flåm nad fiordem Aurlandsfjord. Na trasie znajduje się 20 tuneli, w tym tunele spiralne pozwalające na pokonanie przewyższenia ponad 860 m. Za każdym zakrętem ukazuje się spektakularny wodospad lub górskie zbocze pokryte świerkami.
Ofotbanen
Kolej Ofotbanen łączy Narwik w Norwegii z szwedzkim Kiruną. Przejazd przez zapomniane krajobrazy Laponii oferuje możliwość obserwacji zorzy polarnej zimą oraz niespotykanych form skalnych latem. Najciekawsze sekcje to:
- Most nad rzeką Rombaken
- Rozległe równiny tundry
- Strome przełęcze i tunele wyciosane w granicie
Linia ta pełni kluczową rolę w transporcie rudy żelaza z Kiruny, co pokazuje, jak efektywna może być integracja przewozów towarowych i turystycznych.
Trasy Atlantyku, Pirenejów i Wysp
Półwysep Iberyjski oraz Wyspy Brytyjskie kryją niezwykłe linie kolejowe, które zaskakują zarówno historią, jak i inżynierskim rozmachem.
West Highland Line (Szkocja)
Trasa rozciąga się na 264 km od Glasgow do Mallaig, prowadząc przez góry, torfowiska i nad brzegiem Loch Lomond. Jednym z symboli tej linii jest wiadukt Glenfinnan z epoki wiktoriańskiej, widoczny z wagonów turystycznych, których motyw pojawił się także w kulturze masowej.
West Highland Line słynie również z kabin observation car, co podkreśla wagę komfortu podczas przejazdu w nieprzewidywalnych warunkach klimatycznych.
Tren dels Llacs (Hiszpania)
Ten turystyczny pociąg kursuje między miejscowościami Lleida i La Pobla de Segur w Katalonii. Trasa wiedzie przez doliny rzeki Noguera Pallaresa, wzdłuż trzech zaporowych jezior (Ivars i Vila-sana, Sant Antoni, Camarasa). Kolejka zabytkowa na wąskim torze (metr) oferuje nostalgiczny klimat dawnych lat, z wagonami retro i lokomotywami spalinowymi oraz parowymi.
Technologia i przyszłość kolei
Współczesne trasy to nie tylko osiągnięcia XIX-wieczne. Europa rozwija sieć szybkich połączeń, stawia na zrównoważony transport i innowacje.
- Maglev – testowe trasy w Niemczech i Francji pokazują potencjał kolei lewitującej.
- Rozbudowa tuneli bazowych – Gotthard (Szwajcaria) czy Brenner (Austria–Włochy) skracają czas podróży pod Alpami.
- Systemy zasilania trakcyjnego – coraz powszechniejsza elektryfikacja i układy energii odnawialnej przy stacjach.
- Nowoczesne pociągi – pojazdy z niską emisją, aerodynamiczne sylwetki i zaawansowana automatyka.
Intermodalne centra transportowe łączą kolej z transportem publicznym, rowerami i samochodami elektrycznymi, potwierdzając rolę kolei jako kręgosłupa mobilności 21. wieku.
